Wyobraźmy sobie, że musimy znaleźć kogoś na stanowisko przedstawiciela handlowego w pewnej firmie. Oferta pracy jest ciekawa, więc mamy trochę zgłoszeń. Niektóre CV są naprawdę świetne – odpowiedni kierunek studiów, wiele szkoleń, doświadczenie w branży. Kandydaci zapewniają nas o swoich umiejętnościach pracy z ludźmi, swobodą w nawiązywaniu relacji, elastyczności.
Kto zatem będzie najlepszy? By się tego dowiedzieć dobrze byłoby zatrudnić każdego aplikującego i obserwować jak się sprawdza. Nie mamy na to jednak ani czasu, ani pieniędzy. Co więc robimy – rzucamy kością czy zatrudniamy za „ładne oczy”? A może zrobimy test osobowości?
Osobowość jest niesamowicie szerokim pojęciem, w obrębie którego znajdują się nasze poglądy, motywy, przekonania, rodzaje zachowań w danych sytuacjach. Jej przejawy odnajdujemy w codziennym zachowaniu, kiedy pomagamy sąsiadce wnieść zakupy do mieszkania, kolejny raz w ciągu tygodnia wychodzimy ze znajomymi, czy w określony sposób wykonujemy powierzone nam w pracy zadania.
Otóż właśnie! Osobowość wpływa na każdą sferę naszego życia, w tym na nasze zachowania zawodowe. W tym artykule chcemy pokazać, że jej badanie może przynieść rekruterowi, managerowi czy przedsiębiorcy wymierne korzyści. Kandydatowi oczywiście również 😉
Popularność testów osobowości w rekrutacji
Chcąc znaleźć idealnego kandydata mamy do dyspozycji cały wachlarz metod selekcji, które mogą ułatwić nam decyzję i umożliwić dobry wybór. Wśród tych najpopularniejszych możemy wyróżnić między innymi analizę CV, rozmowę kwalifikacyjną, Assessment Center, testy i kwestionariusze psychologiczne, a wśród nich testy osobowości. Każda z tych metod ma swoją specyfikę, wady i zalety, a ich skuteczność porównywaliśmy tutaj.
Kwestionariusze osobowości od wielu lat są obowiązkowym elementem rekrutacji w policji, wojsku czy na lotniskach. Obecnie również coraz więcej firm prywatnych decyduje się na włączenie tego rodzaju testów do swojego procesu selekcji kandydatów. Najczęściej są one stosowane przy poszukiwaniach pracowników na stanowiska menedżerskie i wymagające pracy w zespole, jednak mogą mieć zastosowanie praktycznie w każdej dziedzinie.
Badania pokazują, że w Niemczech, aż 15% firm stosuje testy osobowości jako jedną z metod w procesie rekrutacyjnym. Są one wykorzystywane podczas zatrudniania pracowników na wszystkich szczeblach. HRowcy posługują się też nimi ustalając składy zespołów pracowniczych oraz podejmując decyzje o awansach poziomych i przydzielaniu pracowników do konkretnego typu zadań.
Zalety badania osobowości przy rekrutacji
Badanie osobowości potencjalnego kandydata do pracy niesie za sobą wszystkie te korzyści, które płyną ze stosowania każdego innego rodzaju testów psychologicznych w rekrutacji. Zwiększają obiektywność procesu selekcji, pozwalają nam uzyskać więcej informacji o kandydacie, ograniczają rotację pracowników w firmie i wiele innych. Jednak używanie tego rodzaju testów ma też pewne specyficzne zalety.
Dopasowanie kandydata do stanowiska pracy
Rzetelne narzędzie daje nam możliwość „wyłuskania” kandydatów najlepiej dopasowanych do danego miejsca pracy. Dzięki temu zatrudniony pracownik prawdopodobnie łatwiej odnajdzie się na nowym stanowisku, a pracując na nim będzie bardziej efektywny, zaangażowany i zadowolony. Znając cechy osobowości naszego potencjalnego pracownika będziemy też mogli określić, czy odnajdzie się on w już istniejącym zespole pracowników.
Lepsze poznanie nowego pracownika
Testy osobowości informują nas o mocnych i słabych stronach pretendentów do pracy. Pozwalają ich lepiej poznać, dowiedzieć się dużo o ich funkcjonowaniu, relacjach z innymi, podejściu do obowiązków i wiele innych. W efekcie pracodawca wie, czego może się spodziewać po nowo zatrudnionym pracowniku, w jaki sposób motywować go do pracy i jakiego rodzaju zadania najlepiej mu powierzać.
Lepszy onboarding
Za lepszym poznaniem nowo zatrudnionej osoby idzie wiele możliwości. Jedną z nich jest lepszy onboarding. Czyli zapoznanie pracownika z najważniejszymi kwestiami dotyczącymi charakteru i funkcjonowania naszej firmy oraz pomoc w zaaklimatyzowaniu się w niej. Przykładowo, łatwiej będzie nam dostosować ilość przekazywanych informacji oraz intensywność zlecanych zadań jeżeli wiemy jak duże zapotrzebowanie na stymulacje ma nasz nowy kolega lub koleżanka.
Przewidywanie zachowań
Test osobowości umożliwi nam też do pewnego stopnia przewidzenie, jak dany kandydat na stanowisko będzie zachowywał się w pracy. Powie nam, jak prawdopodobnie zareaguje w obliczu określonej sytuacji, w jaki sposób buduje relacje, czy ma skłonność do wchodzenia w konflikty. Taki test pozwala wyodrębnić cechy danej osoby i zestawić je z naszymi oczekiwaniami. I to bez konieczności długiej, często wielomiesięcznej, obserwacji.
Podejmowanie decyzji w oparciu o dane
Opierając swoje wybory rekrutacyjne na wynikach testu możemy mieć co do nich większą pewność. Unikniemy zaskoczenia, które mogłoby nas spotkać, gdyby nowo zatrudniony pracownik okazałby się mieć inne cechy osobowości niż deklarował. Nie będą nam też straszne popularne błędy poznawcze, jak na przykład efekt pierwszego wrażenia oraz nie zostaniemy posądzeni o stronniczość i nieprofesjonalność. Ułatwia to także podjęcie decyzji co do zatrudniania. Np. czy na danym stanowisku lepiej sprawdzi się kandydat preferujący spokojne tempo pracy, powtarzalne zadania, wrażliwy na stres czy raczej osoba działająca szybko, nastawiona na nowości, odporna na stresory.
Skuteczna selekcja pracowników
Dzięki badaniom osobowości mamy również pewność, że osoby, którym podziękowaliśmy za udział w dalszych etapach rekrutacji, radziłyby sobie gorzej z przewidzianymi dla nich zadaniami. Ważne jest również to, że dzięki wysokiej możliwości przewidywania zachowań za pomocą testu osobowości, minimalizujemy ryzyko wystąpienia sytuacji, w której bardzo dobry kandydat nie zostałby przez nas zauważony.
Wady badania osobowości przy rekrutacji
Oparcie procesu rekrutacji o profesjonalne narzędzia może stwarzać pewne trudności. W swojej tradycyjnej formie badanie osobowości jest czasochłonne. Przebadanie każdego pracownika i interpretowanie jego odpowiedzi to dużo pracy i przy zatrudnianiu i rekrutacji wielu osób może stanowić poważne wyzwanie dla firmy.
Jednak mamy możliwość niemal zupełnie zniwelować tę wadę wybierając profesjonalne, komputerowe narzędzia do badań, dostępne online. Dzięki takiemu rozwiązaniu odpowiedzi naszych potencjalnych kandydatów zostaną poddane automatycznej analizie oraz zinterpretowane przez wykwalifikowane do tego osoby, a my będziemy mogli w krótkim czasie cieszyć się zgrabnym i jasnym raportem z badania. Przykładem takiego narzędzia jest PERSO.IN®️. Jeśli chcesz wiedzieć więcej, sprawdź naszą zakładkę Dla rekruterów.
Testy psychologiczne mogą też być źródłem stresu dla kandydatów. Badani mogą bać się bycia “obnażonym” ze swoich cech, a przede wszystkim wad. Takie negatywne nastawienie może wpłynąć na uzyskane przez nich wyniki lub nawet zniechęcić potencjalnych kandydatów do aplikowania na oferowane stanowisko. Dlatego należy zadbać o przyjazne warunki podczas badania. Warto też poinformować o korzyściach płynących z wykonania kwestionariusza, jak lepsze poznanie samego siebie i możliwość trafniejszego dopasowania do stanowiska. Korzyścią dla badanego może być także uzyskanie raportu z badania.
Ponadto złożoność i stopień skomplikowania takich badań czyni je kosztownymi finansowo. I chociaż z testów psychologicznych mogą korzystać nie tylko psycholodzy to nie każda firma dysponuje odpowiednio wykwalifikowanymi pracownikami mogącymi profesjonalnie posługiwać się takimi metodami, co zmusza do zlecania badań osobom z zewnątrz firmy lub zdobycia odpowiednich kwalifikacji.
Kolejnym minusem mogą wydawać się koszty związane z przeprowadzaniem badań psychologicznych podczas procesu rekrutacji. Są to jednak koszty pozorne, bowiem dobrze dobrany pracownik do miejsca pracy to lepsza efektywność, przyjemna atmosfera w firmie i brak konieczności ponownego organizowania naboru na to samo stanowisko. Warto także mieć świadomość ile możemy stracić na złej rekrutacji.
Podsumowanie
W każdej firmie przychodzi taki czas, kiedy potrzebuje ona „świeżej krwi”. By ułatwić sobie znalezienie odpowiedniego pracownika na dane stanowisko możemy skorzystać z coraz popularniejszego w rekrutacji narzędzia, jakim jest test osobowości. Dzięki niemu mamy szansę lepiej dopasować kandydata do stanowiska pracy, szybciej go poznać i trafniej przewidzieć jego przyszłe zachowania, a to wszystko w obiektywny i profesjonalny sposób.
Bibliografia:
Czarnecka, A., & Peryga, A. (2014). Metody doboru pracowników–trafność ich wykorzystania w procesie rekrutacji i selekcji. Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej Zarządzanie, (15), 39-40.
Nikolaou, I., & Oostrom, J. K. (Eds.). (2015). Employee recruitment, selection, and assessment: Contemporary issues for theory and practice. Psychology Press.
Autorstwo: Dagmara Bojarczuk, pod redakcją psychologów Patrycji Borowskiej i Daniela Rydla