Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się nad tym jak wypaść najlepiej na teście, który Cię czeka? Chyba każdy z nas to kiedyś przeżył, choćby w szkole. Co najlepiej zrobić dzień wcześniej, by się przygotować i zostawić po sobie dobre wrażenie? Jaki test wybrać, by dowiedzieć się tego, czego oczekujemy? Na te wszystkie nurtujące pytania odpowiadamy poniżej.
Czym jest test psychologiczny i do czego służy?
Test psychologiczny najczęściej służy pomocą przy diagnozowaniu. Może przybrać formę zbioru pytań lub zadań do wykonania przez osobę badaną. Ma on dostarczyć wyniki o konkretnych właściwościach badanego do analizy przez specjalistę. Tymi właściwościami mogą być np. podatność na stres czy osobowość. Należy mieć na uwadze, że osoba badana powinna wykonywać dany test dobrowolnie i być świadoma po co go wykonuje (np. by zwiększyć samoświadomość).
Każdy test psychologiczny charakteryzuje się unikalnym celem, dla którego został stworzony. Niektóre testy ukierunkowane są na wykrywanie nieprawidłowości, np. zaburzeń osobowości, zaburzeń nerwicowych, problemów z koncentracją czy z odżywianiem. Inne służą badanym do lepszego samopoznania, np. testy osobowości takie jak PERSO.IN, wykorzystujący model Wielkiej Piątki, który uważany jest za najbardziej rzetelną i sprawdzoną teorię cech osobowości. Kolejnym przykładem testów psychologicznych mogą być testy rekrutacyjne. Pomagają one rekruterom w wybraniu odpowiedniego kandydata na oferowane stanowisko pracy. Testy te wykrywają czynniki, które mogą pozytywnie lub negatywnie wpływać na wykonywanie pracy.
Jak dobrze wypaść na teście psychologicznym?
Wiele osób wykonujących testy psychologiczne zastanawia się co może zrobić, by jak najlepiej wypaść w teście. Badani mogą nadmiernie analizować poszczególne pytania lub zadania testowe zamiast zastanowić się co tak naprawdę czują. Najważniejszym aspektem wykonywania testów psychologicznych jest szczerość.
Wyobraź sobie taką sytuację – zgłaszasz się do psychologa w celu wypełnienia testu osobowości. Chcesz dowiedzieć się czegoś nowego o sobie, rozwijać, inwestować w siebie. Przy niektórych pytaniach dłużej zastanawiasz się nad wybraniem odpowiedzi. Finalnie nie zaznaczasz odpowiedzi zgodnej z twoim zachowaniem, lecz wybierasz tą pasującą do idealnego wyobrażenia o sobie. Przy uzyskiwaniu odpowiedzi zwrotnej od specjalisty czujesz, że słuchasz rad i wskazówek dla zupełnie innej osoby.
Podobna sytuacja może pojawić się przy rozwiązywaniu testów rekrutacyjnych. Jeśli wskażesz odpowiedzi świadczące o twojej wysokiej odporności na stres i niskiej wrażliwości, a w rzeczywistości bardzo łatwo się stresujesz i najmniejsze zagrożenie wybija cię z rytmu pracy – możesz po prostu nie poradzić sobie na danym stanowisku lub bardzo męczyć się w pracy, która okaże się dla ciebie skrajnie niesatysfakcjonująca.
W dniu stawienia się do rekrutera lub psychologa w celu wzięcia udziału w badaniu powinieneś być wyspany i w pełni sił. Spróbuj więc umówić się na taką porę dnia, w której masz energetyczny skok. Wyjdź z domu odpowiednio wcześniej. Miej na uwadze, że zawsze może powstać niespodziewany korek – ewentualnie autobus, którym się poruszasz może mieć problemy techniczne. Docierając spóźniony nie będziesz mógł w pełni się skupić ze względu na przeżywany wcześniej stres, a to może znacząco wpłynąć na ostateczny wynik.
W przypadku badań internetowych równie ważne jest, abyś był w dobrej formie. Wypełnij test wtedy, kiedy masz na niego wystarczająco dużo czasu. Postaraj się przygotować także od strony technicznej – np. miej w zasięgu ładowarkę laptopa.
Pamiętaj o niezbędnych dla ciebie akcesoriach. Na przykład jeśli masz wadę wzroku, nie zapomnij zabrać ze sobą okularów. Problemy z rozczytaniem pytań mogą wydłużyć czas twoich odpowiedzi i wywołać stres.
Testy rekrutacyjne – czyli czego możemy się spodziewać
Pracodawca po wstępnej rozmowie zaprosił cię do kolejnego etapu rekrutacji? Gratulacje! Najprawdopodobniej zostaniesz poproszony o wypełnienie testu psychologicznego. Rodzaj testu będzie adekwatny do stanowiska, o które się ubiegasz.
W jakim celu stosuje się testy psychologiczne w rekrutacji?
Pracodawcy najczęściej szukają do pracy osób o określonych zdolnościach, wiedzy i cechach osobowości. Testy psychologiczne pomagają im wybrać z chętnych kandydatów tych najbardziej odpowiednich na oferowane stanowisko. Testy mogą ukazać jak kandydat poradzi sobie w określonych okolicznościach i jak radzi sobie ze stresem.
Rodzaje testów wykorzystywanych w rekrutacji
- Testy osobowości – na ich podstawie rekruterzy mogą określić jakie są twoje style reagowania, jak możesz zachować się w poszczególnych sytuacjach. Mogą przewidywać jakie będą twoje relacje z pozostałymi pracownikami.
- Testy inteligencji – sprawdzają umiejętność analitycznego i logicznego myślenia. Mogą też pojawić się zadania weryfikujące zdolności językowe. Najczęściej testy inteligencji mają limit czasowy.
- Testy zdolności – możesz zostać poproszony o wykonanie konkretnej pracy biurowej. Rekruterzy będą zwracać uwagę na twoją zręczność oraz zdolności biurowe i manualne.
Badania psychotechniczne – kto musi je wykonać?
Badania psychotechniczne najczęściej wykonują zawodowi kierowcy – kurierzy, dostawcy, kierowcy pojazdów uprzywilejowanych. Badaniom są poddawani także inni pracownicy wykorzystujący samochód w celach służbowych.
Kierowca odpowiada za własne bezpieczeństwo, a także za bezpieczeństwo pasażerów, których przewozi oraz wszystkich osób, które mija w trakcie drogi. Powinien trafnie reagować na ciągle zmieniającą się sytuację podczas trasy. U kandydatów na kierowców badana jest więc sprawność fizyczna (określana w badaniach lekarskich), sprawność psychiczna (sprawdzana podczas psychologicznych badań przydatności do prowadzenia pojazdów) oraz weryfikowana jest wiedza i umiejętności konieczne do sprawnego i bezpiecznego prowadzenia pojazdu.
Jak przebiega badanie psychotechniczne?
Zazwyczaj badanie trwa od 30 minut do 1,5 godziny. Rozpoczyna się wstępną rozmową z psychologiem i zebraniem przez niego najważniejszych informacji. Następnie kierowca wykonuje badanie z użyciem narzędzi diagnostycznych. Po uzyskaniu potrzebnych danych, psycholog przygotowuje opis badanego zawierający informacje o jego sprawności intelektualnej, osobowości oraz o sprawności psychomotorycznej.
Psycholog może wykorzystywać kwestionariusze np. do zbadania temperamentu kierowcy, testy na uwagę (przykładowo znalezienie i uporządkowanie według kolejności liczb na tablicy), testy na myślenie i koncentrację (dopasowanie figur względem siebie, uzupełnienie wyciętych figur z większych całości itp.).
I Ty masz swoje prawa!
Profesjonalne stosowanie testów psychologicznych nie polega jedynie na wykorzystywaniu dobrze dobranych metod do badań, lecz także na respektowaniu praw osób badanych. Zanim wykonasz test u specjalisty dowiedz się jakie prawa ci przysługują.
Prawo do wyrażenia świadomej zgody na badanie testem
Masz prawo wiedzieć w jakim celu jesteś poddany badaniu oraz komu zostaną przekazane wyniki i ich interpretacja. Dopiero po uzyskaniu takich informacji możesz wyrazić zgodę lub zrezygnować z badania.
Prawo do informacji o wynikach testowania
Jako osoba badana masz prawo do informacji o uzyskanych wynikach oraz o znaczeniu tych wyników. Skorzystaj z niego!
Podczas testu bądź przede wszystkim… sobą!
Podczas wykonywania testów psychologicznych pamiętaj, że jesteś osobą o unikalnym połączeniu cech. Nie ma lepszej lub gorszej osobowości, nie ma lepszych czy gorszych cech.
Wszystkie oznaczają potencjał do wykonywania innych czynności, z którymi średnio poradziłyby sobie inne osoby. Udzielenie szczerych odpowiedzi umożliwi ci znalezienie pracy, w której naprawdę będziesz czuł się dobrze, a twojemu pracodawcy – zatrudnienie pracownika, który będzie wykonywał swoją pracę w odpowiedni sposób i z radością. Jeśli chcesz w pełni wykorzystać potencjał testu i jego wyników, lepiej poznać siebie bądź sobą w trakcie jego wypełniania.
Autorstwo: Aleksandra Biernat, pod redakcją psychologów Patrycji Borowskiej i Daniela Rydla