2.2 Definicje przyjęte w badaniu

Trener - osoba, która zajmuje się edukacją osób dorosłych i prowadzi szkolenia. Jego/Jej zadaniem jest przekazanie wiedzy i trenowanie odpowiednich umiejętności czy też zachowań.

Osobowość - pojęcie, które nie ma jednolitej definicji. Najczęściej rozumie się ją jako zbiór względnie stałych cech, które sprawiają, że nasze zachowania, preferencje, przekonania, oceny i wartości pozostają spójne. W badaniu rozumiana jest ona zgodnie z teorią Wielkiej Piątki, która wyznacza pięć głównych cech osobowości, występujących z różnym natężeniem i w różnych konfiguracjach u każdego człowieka. Wyszczególnione cechy uzyskują liczne potwierdzenia w analizach zachowania, kwestionariuszach czy wskaźnikach statystycznych. Ponadto istnieją realnie, są niezależne od rasy, płci czy kultury, są uzasadnione genetycznie i mają duże znaczenie dla naszego funkcjonowania czy przystosowania do środowiska.

Cechy osobowości - względnie stałe, niezależne od siebie składowe osobowości, które wynikają z biologii oraz wyuczonych wzorców. Główne cechy ujęte w modelu Wielkiej Piątki to:

  • ugodowość (w PERSO.IN®️ skala People - Ludzie)
  • otwartość na doświadczenia (Experiences - Doświadczenia)
  • sumienność (Responsibilities - Obowiązki)
  • ekstrawersję (Stimulators - Stymulatory)
  • neurotyczność (Obstacles - Trudności).

Każda z wymienionych cech składa się z sześciu składowych (podskal), dzięki którym możliwy jest bardziej szczegółowy opis osobowości.

Poszczególne cechy osobowości i ich składowe opisane zostały w Osobowość trenera.

Kwestionariusz PERSO.IN®️ - polskie narzędzie diagnostyczne bazujące na modelu Wielkiej Piątki. Zarówno trafność (miara statystyczna wskazująca jak dobrze test mierzy to, co ma zmierzyć - w tym przypadku osobowość w ujęciu Wielkiej Piątki), jak i rzetelność (dotyczy precyzji pomiaru, wskazuje czy wyniki są dokładne i powtarzalne) narzędzia można określić jako wysoką. Więcej informacji o wiarygodności naukowej tego kwestionariusza można znaleźć na tej stronie. Dużym wyróżnikiem na rynku jest dostrzeżenie większej różnorodności człowieka i zmiana sposobu postrzegania jego osobowości. Zamiast podziału na kilka (lub kilkanaście typów) osobowość przedstawiona jest jako zbiór cech osobowości.

Skala - sposób przedstawienia wyników testu psychologicznego. Określa natężenie poziomu danej cechy w odniesieniu do grupy normalizacyjnej. W przypadku kwestionariusza PERSO.IN®️ użyto skali stenowej (1-10), dla której średnia wynosi 5,5, a odchylenie standardowe 2. W skali jest 10 jednostek.

Rozkład normalny (Gaussa) - Jest to rozkład częstości występowania wartości określonej zmiennej. Wykres funkcji prawdopodobieństwa tego rozkładu to krzywa w kształcie dzwonu. Rozkład ten jest symetryczny. Ma dwa parametry: średnią (\(\mu\)) i odchylenie standardowe (\(\sigma\)).

Ma on duże znaczenie ze względu na jego częste występowanie w naturze. Taki rozkład przyjmuje na przykład inteligencja, wzrost, natężenie źródła światła czy natężenie cech osobowości. Większość osób badanych uzyskuje wyniki średnie (lub blisko średniej), im dalej od średniej - tym mniej obserwujemy przypadków uzyskania danego wyniku.