2.2 Definicje przyjęte w badaniu

Doradca kariery - to osoba, do której zadań należy wspomaganie dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych w podejmowaniu trafnych decyzji dotyczących ścieżki edukacyjnej, zawodowej oraz wsparcie w całożyciowym rozwoju zawodowym. W swojej pracy korzysta z metod zarówno indywidualnych, jak i grupowych. Jego/jej celem jest udzielenie specjalistycznej pomocy w odkryciu potencjału osobistego, własnych zainteresowań, predyspozycji, a także rozpowszechnienie informacji o możliwościach edukacyjnych i rynku pracy. Pomaga w określeniu i planowaniu kierunku kształcenia, wyznaczeniu obszarów doskonalenia zawodowego, przekwalifikowania, podjęciu lub zmianie pracy. Wspiera uczenie się przez całe życie i adaptację do zmiennych warunków. Do zadań doradcy należy także dobór kandydatów na stanowiska, które wiążą się ze specjalnymi predyspozycjami psychofizycznymi oraz uczestnictwo w realizacji procesów związanych z restrukturyzacją zatrudnienia. Doradca kariery to nie tylko doradca zawodowy, ale także coach kariery czy wszelkie inne osoby, które w swojej pracy zajmują się tematyką kariery.

Osobowość - pojęcie, które nie posiada jednej definicji. Najczęściej rozumiana jako zbiór względnie stałych cech, dzięki którym nasze zachowania, preferencje, przekonania, oceny czy wartości pozostają spójne. W badaniu przyjmujemy definicję osobowości zgodnie z teorią Wielkiej Piątki. Wskazuje ona na pięć głównych cech osobowości, występujących z różnym natężeniem i w różnych konfiguracjach u każdego człowieka. Wyróżnione cechy uzyskują liczne potwierdzenia w analizach zachowania, kwestionariuszach czy wskaźnikach statystycznych. Co więcej przyjmuje się, że istnieją realnie, są niezależne od rasy, płci czy kultury, są uzasadnione genetycznie. Cechy te są znamienne dla naszego funkcjonowania czy przystosowania do środowiska.

Cechy osobowości - względnie stałe, niezależne od siebie składowe osobowości. Wynikają z biologii oraz wyuczonych wzorców. Główne cechy ujęte w modelu Wielkiej Piątki to:

  • ugodowość (w PERSO.IN®️ skala People - Ludzie)
  • otwartość na doświadczenia (Experiences - Doświadczenia)
  • sumienność (Responsibilities - Obowiązki)
  • ekstrawersja (Stimulators - Stymulatory)
  • neurotyczność (Obstacles - Trudności).

Każda z wymienionych cech składa się z sześciu składowych (podskal), dzięki którym możliwy jest bardziej szczegółowy opis osobowości.

Poszczególne cechy osobowości i ich składowe opisane zostały w Osobowość doradcy.

Kwestionariusz PERSO.IN® - polskie narzędzie diagnostyczne. Bazuje na modelu Wielkiej Piątki. Rzetelność (miara statystyczna dotycząca precyzji pomiaru, pokazująca czy wyniki są dokładne i powtarzalne) oraz trafność (wskazująca jak dobrze test mierzy to, co ma zmierzyć - w tym przypadku osobowość w ujęciu Wielkiej Piątki) PERSO.IN®️ ️ można określić jako wysokie. Więcej informacji o wiarygodności naukowej narzędzie można znaleźć na tej stronie. Dużym wyróżnikiem na rynku jest dostrzeżenie większej różnorodności człowieka i zmiana sposobu postrzegania jego osobowości. Zamiast podziału na kilka (lub kilkanaście) typów, osobowość przedstawiona jest jako zbiór cech.

Skala - sposób przedstawienia wyników testu psychologicznego. Określa natężenie poziomu danej cechy w odniesieniu do grupy normalizacyjnej. W przypadku kwestionariusza PERSO.IN®️ użyto skali stenowej (1-10), dla której średnia wynosi 5,5, a odchylenie standardowe 2. W skali jest 10 jednostek.

Rozkład normalny (Gaussa) - Jest to rozkład częstości występowania wartości określonej zmiennej. Wykres funkcji prawdopodobieństwa tego rozkładu to krzywa w kształcie dzwonu. Rozkład ten jest symetryczny. Ma dwa parametry: średnią (\(\mu\)) i odchylenie standardowe (\(\sigma\)).

Ma on duże znaczenie ze względu na jego częste występowanie w naturze. Taki rozkład przyjmuje na przykład inteligencja, wzrost, natężenie źródła światła czy natężenie cech osobowości. Większość osób badanych uzyskuje wyniki średnie (lub blisko średniej), im dalej od średniej - tym mniej obserwujemy przypadków uzyskania danego wyniku.