Często dostajemy pytania o kwestionariusz osobowościowy. Czym jest? Czy tym samym, co test osobowości? Chociaż potocznie używa się tych pojęć zamiennie, testy i kwestionariusze nie są tym samym. Jak więc je od siebie odróżnić? Co one oznaczają?
Testy i kwestionariusze
Testy spotykamy przede wszystkim w szkołach – służą do sprawdzenia wiedzy ucznia. Mają klucz, a więc odpowiedzi możemy określić jako poprawne lub błędne. W psychologii mówimy np. o testach inteligencji i zdolności. Wysokie wyniki z reguły są korzystniejsze dla badanego niż niskie. Testy kojarzą się z oceną czy wręcz osądzającym podejściem, choć to ostatnie nie powinno mieć miejsca w gabinecie psychologicznym.
Kwestionariusz to bardziej neutralne pojęcie. Oznacza po prostu serię pytań na papierze lub ekranie komputera, które nie są oceniane jako poprawne lub błędne. Osoby o różnych wynikach funkcjonują na odmienne sposoby, ale żaden z nich nie jest lepszy od drugiego. Cechy mierzone kwestionariuszami również nie dzielą się na dobre i złe.
Można to wytłumaczyć na przykładzie kwestionariusza zainteresowań. Człowiek fascynujący się pisarstwem nie jest lepszy od tego, który woli muzykę. Ich obszarów zainteresowań nie da się ich porównać, więc badamy je kwestionariuszem. Testem możemy natomiast zmierzyć ich wiedzę w obrębie tych dziedzin.
Również cech osobowości nie należy oceniać. Z tego, że ktoś jest intro- lub ekstrawertywny nie domyślimy się, czy dobrze funkcjonuje. Nie możemy też oczywiście wnioskować o jego wartości. Dlatego osobowość badamy kwestionariuszem. Skąd zatem nazwa test osobowości?
Zarówno testy, jak i kwestionariusze są częścią ogólnej kategorii – testów psychologicznych. Stąd w języku potocznym nazwę “kwestionariusz” zastąpiono dużo krótszym i prostszym słowem “test”.
Kwestionariusz osobowościowy
Diagnoza osobowości jest jednym z najbardziej znanych zastosowań narzędzi psychologicznych. Polega na mierzeniu cech trwałych i istotnych dla tożsamości danej osoby. Właśnie do tego służy kwestionariusz osobowościowy.
Taki kwestionariusz można oprzeć na różnych teoriach osobowości. Jedną z najpopularniejszych i najlepiej przebadanych jest tzw. model Wielkiej Piątki. Dzieli on osobowość na pięć cech głównych. Są to:
- People – Ludzie – odpowiada za to, jak zachowujemy się wobec innych osób
- Experiences – Doświadczenia – mówi, czy jesteśmy otwarci na nowe wrażenia
- Responsibilities – Obowiązki – opisuje, w jaki sposób i z jakim podejściem wykonujemy swoje powinności
- Stimulators – Stymulatory – wskazuje czy potrzebujemy wielu intensywnych doznań
- Obstacles – Trudności – jest związana z naszą odpornością na trudności i wrażliwością emocjonalną.
Cechy Wielkiej Piątki mają ogromny wpływ na nasz sposób funkcjonowania. Są w dużej mierze uwarunkowane biologicznie i w małym stopniu zmieniają się w ciągu życia.
Jeśli chcesz dowiedzieć się jaki jesteś Ty lub inni ludzie zapraszamy do zapoznania się z kwestionariuszem osobowościowym PERSO.IN®️, który również bazuje na Wielkiej Piątce. Oprócz wyniku ogólnego w każdej z pięciu cech otrzymasz dodatkowe wyniki trzydziestu składowych osobowości oraz przewag i ryzyk, które mogą z nich wynikać.
Budowa kwestionariusza PERSO.IN®️ jest dostosowana do użycia w biznesie. Warto pomyśleć o jego kupnie, szczególnie kiedy potrzebujemy poznać lepiej siebie lub nowego pracownika przed przyjęciem do pracy.
Test, kwestionariusz osobowościowy a może kwestionariusz osobowości? Jak widzisz czytelniku, jedno narzędzie pomiaru potrafi mieć wiele nazw. Niektóre mogą być trafniejsze od innych, ale zasada pozostaje ta sama. Najważniejsze, żeby narzędzie spełniało swoje zadanie – skutecznie mierzyło cechy osobowości i pomagało ludziom w poznawaniu siebie i zastosowaniu tej wiedzy w praktyce.
Bibliografia:
Gosling, S. D., Rentfrow, P. J., & Swann, W. B. (2003). A very brief measure of the Big-Five personality domains. Journal of Research in Personality, 37(6), 504–528.
Cobb-Clark, D. A., & Schurer, S. (2012). The stability of big-five personality traits. Economics Letters, 115(1), 11–15.
Słownik języka polskiego na podstawie Słownika 100 tysięcy potrzebnych słów pod red. J. Bralczyka, wyd. I, Warszawa 2005., Aktualizacja wersji on-line (modyfikacja istniejących haseł + hasła nowe) – Lidia Drabik
Autorstwo: Agnieszka Migacz, pod redakcją psychologów Patrycji Borowskiej i Daniela Rydla