W czasopismach i na różnych portalach internetowych często znajdziemy psychotesty mające zbadać dopasowanie partnerów. Jest to zagadnienie nurtujące większość z nas na początkowym etapie nowego związku lub po nawiązaniu znajomości z kimś dla nas interesującym (jeśli jesteśmy na etapie szukania partnera). Niemal wszyscy chcielibyśmy przewidzieć przyszłość nowej relacji. Sprawdźmy zatem jakie cechy – nasze i potencjalnego partnera – mogą sprzyjać spełnieniu w sprawach sercowych.
Osobowość w związku
Według Pięcioczynnikowego Modelu Osobowości – teorii opartej na solidnych dowodach naukowych, naszą osobowość charakteryzuje pięć głównych cech, z których każda może mieć różne natężenie, co tworzy dużą liczbę możliwych wariantów i potwierdza, że każdy człowiek jest niepowtarzalny. Te obszary to nastawienie do ludzi (People), otwartość na doświadczenia (Experiences), podejście do obowiązków (Responsibilities), potrzeba stymulacji (Stimulators) oraz sposób radzenia sobie z trudnościami (Obstacles) – w skrócie PERSO.
Osobowość nie jest jedynym czynnikiem kształtującym nasze wybory życiowe i nie jest to podstawowe kryterium decydującym o zadowoleniu ze związku. Niemniej zbadano, że ma ona istotny wpływ na to, jak układa się nasze życie uczuciowe.
Nastawieni na współpracę i zaangażowani
Z badań wynika, że znaczące dla związku są wyniki w obszarach Ludzie oraz Obowiązki. Ugodowe nastawienie, chęć współdziałania oraz zaangażowane podejście do zobowiązań sprzyjają trwałości związków romantycznych i satysfakcji partnerów. Gotowość do kompromisów, wedle badań, wydaje się mieć kluczowe znaczenie dla trwałości i satysfakcji w związku, niezależnie od wieku i etapu relacji. Otwartość na doświadczenia nie wpływa znacząco na zadowolenie z relacji intymnej, choć zgodność partnerów w tym aspekcie zwykle eliminuje część partnerskich sporów.
Dobrze radzący sobie z trudnościami
Dość duże znaczenie dla osiągania satysfakcji w związku ma sposób radzenia sobie z trudnościami. Skuteczne ich pokonywanie i mniejsza wrażliwość na wyzwania życia sprzyja zadowoleniu partnerów ze związku.
Jeśli jeden z nich (lub oboje) cechują się dużą wrażliwością w reagowaniu na sytuacje i silne emocje, to bardziej prawdopodobne staje się, że para może doświadczać więcej trudnych chwil. Wedle badań, u par zgłaszających się na terapię małżeńską często właśnie ta zwiększona wrażliwość emocjonalna na trudności obniżała satysfakcję i przyczyniała się do wystąpienia poważniejszych problemów małżeńskich.
Inspirujący i zainspirowani
Z kolei zapotrzebowanie na stymulatory, nowe wrażenia (określane jako ekstrawersja) może mieć zarówno pozytywny wpływ na satysfakcję pary (więcej ciekawych, inspirujących doświadczeń), lecz z drugiej strony może czasami powodować niestabilność związku. Szczególnie, gdy tylko jeden z partnerów potrzebuje dużo stymulacji, podczas gdy druga osoba preferuje mniej mocnych wrażeń. Jednocześnie, u par z długoletnim stażem, ekstrawersja miała korzystne oddziaływanie wnosząc do relacji nowe bodźce i motywując do różnorodnych działań.
Jakie to ma znaczenie?
Warto przyjrzeć się wnikliwie cechom osobowości naszym i partnera. Idealnie byłoby rozpoznać, gdzie mogą pojawić się rozbieżności i podyskutować o tym, co z pewnością może zaprocentować mniejszą ilością nieporozumień. Pamiętajmy, że nasze zachowania i nawyki mogą zmieniać się wraz z wiekiem, etapem życia i pod wpływem innych czynników. Dlatego cenne jest “aktualizowanie” wiedzy o sobie i o partnerze zamiast opierania się na założeniach i osądach, jakie stworzyliśmy wcześniej.
Znaczące jest także dopasowanie partnerów pod względem cech temperamentu, które są wrodzone i raczej trudno je zmienić. Warto wiedzieć, że temperament nie jest tym samym, co osobowość, mimo, że jest on jednym z elementów wpływających na nią.
Jest to o tyle istotne, że ponad 25% rozwodzących się par podaje jako przyczynę niemożliwe do pogodzenia różnice w temperamencie i osobowości określane potocznie “niezgodnością charakterów”. Z kolei żony z trwałych związków wskazują cechy temperamentu i osobowości jako kluczowy czynnik wyboru partnera i sukcesu trwałości małżeństwa.
Więcej na temat różnic między temperamentem, charakterem i osobowością znajdziesz tu (klik).
Oczywiście na wybór partnera wpływa również wiele innych czynników, a często nawet nie wiemy, co konkretnie zaważyło na tym, że akurat do tej osoby poczuliśmy coś wyjątkowego. Jednocześnie, trafne rozpoznanie cech osobowości obojga partnerów może być bazą do przewidywania trwałości relacji oraz uzyskiwanej w niej satysfakcji. Taka wiedza to duży zasób, bo dzięki temu możemy zadbać o jak najlepsze porozumiewanie się i modyfikować nasze zachowania tak, aby bycie razem dawało jak najwięcej zadowolenia i przyjemności. Jak już wspomniano wcześniej, nasze cechy możemy rozwijać i wzmacniać, a chęć stania się lepszym partnerem jest na ogół dobrą motywacją do zmian.
Bibliografia:
- Brudek, P., Steuden, S., Jasik, I. (2018). Cechy osobowości jako predyktory satysfakcji z małżeństwa osób w okresie późnej dorosłości. Psychoterapia 2 (185) 2018 s. 5-20.
- Małus, A. (2011). Cechy osobowościowe małżonków zgłaszających się na terapię małżeńską. Psychoterapia 4 (159) 2011 s. 17-30.
- Paprzycka, E., Mianowska, E., Izdebski, Z. (2014). Jak dobieramy się w pary? Płeć biologiczna i płeć społeczno-kulturowa a preferowane cechy partnera. Dyskursy Młodych Andragogów 15.
- Rawicka, I., Rzepa, T. (2017). Cechy temperamentalne a satysfakcja ze związku. Polskie Forum Psychologiczne, 22, 4, s. 623-635.
- Shpancer, N. (2016). How Your Personality Predicts Your Romantic Life. Pobrano z: https://www.psychologytoday.com/us/blog/insight-therapy/201608/how-your-personality-predicts-your-romantic-life
Autorstwo: Anna Battek, pod redakcją psychologów Patrycji Borowskiej i Daniela Rydla